1906 yılında Fransa'da kurulan Van Cleef & Arpels'in Japonya'daki ilk butiğini açmasının (1973) üzerinden yarım yüzyıl geçti. Maison'un geleneksel Japon sanatı ve kültürüyle her zaman özel bir bağı olmuştur. Fransız dekoratif sanatları ile eski Japon zanaatkarlığı arasındaki bu diyalog bugün de devam etmektedir.

2004 yılında Van Cleef & Arpels'in tarihi motiflerinden biri olan kelebek, yeni bir formda yeniden yorumlandı: lake bir Kelebek broş. Bu parça, Maison'un Japon sanatçı Junichi Hakose ile yaptığı işbirliğinin ürünüdür. Hakose, Ishikawa Eyaleti'nin Wajima şehrinde bulunan atölyesinde, bölgenin geleneksel el sanatı Wajima-nuri ile kendi lake sanatı vizyonunu buluşturuyor.

Maki-e boyama (altın veya gümüş serpme) veya raden gibi unsurları bir araya getirmesi, Van Cleef & Arpels'in geleneğe ve Métiers d'art'a olan bağlılığını derinden yansıtıyor. O zamandan bu yana koleksiyon, Maison'un mirasıyla geleneksel Japon işçiliğinin uyumlu birleşimini somutlaştıran yeni lake kelebek tasarımlarıyla sürekli olarak zenginleştirildi.

Ne Bay Hakose ne de sevdikleri 1 Ocak'ta Japonya'yı vuran depremden zarar görmedi. Ancak sanatçının atölyesi ağır hasar gördü. Maison o zamandan beri yeniden inşa etme çalışmalarına yardımcı olmak için Bay Hakose ve ekibiyle sürekli temas halinde.

Van Cleef & Arpels’in Eski Başkanı Nicolas Bos 2024’da ifade etti, "Son 20 yıldır Junichi Hakose ile birlikte çalışmaktan onur duyuyoruz" dedi. "Bugün, savoir-faire'i korumaya kararlı bir Maison olarak hedefimi kendisine tam destek sunmaktır."

Mücevherle geleneksel Japon kültürünün bu karşılaşması eşsiz bir işbirliğinin doğmasına vesile oldu. Fransa'da sarı ve beyaz altın, sedef ve pırlantalardan üretilen bu kelebekler, Bay Hakose tarafından Japon cilası ve maki-e tekniği kullanılarak titizlikle elde süslenmektedir. Sınırlı sayıda üretilen bu parçaların benzersiz desenlerinin her biri, kelebek kanatlarının üzerine karmaşık bir dizi teknikle yapılıyor: Japon cilasından süslemelere (maki-e, raden, rankaku ve daha fazlası) kadar, lake kelebek uzun zaman alan bir çalışma.

Son 20 yıl boyunca, lake kelebekler bu iki kültür arasındaki diyaloğun şekillendirdiği sürekli evrimi sergilemiştir. Bay Hakose bunu şöyle açıklıyor: "Avrupalılar geleneksel olarak yeni özellikler eklerken, Japonlar her zaman bir şeyleri azaltmaya veya çıkarmaya çalışmışlardır. Bu diyaloğun sonucu lake kelebeklerin tasarımında gözlemlenebilir. Japon kültürü kendine has bir cazibeye sahip olmakla birlikte, ben Fransız kültürünü de anlamayı ve iletişimi kolaylaştırmayı istiyorum."

Koleksiyonun başlangıcından bu yana, Bay Hakose'nin "Japon eşyaları" çizmeye olan tükenmeyen ilgisi sayesinde 46 farklı tasarım yaratıldı. İlk zamanlarda sanatçı geleneksel desenlere odaklanmış, ancak son yıllarda binalar ve manzaralar gibi modern sahneler de tasarlamıştır. Bunlar, Bay Hakose'nin her sanat eserinin anlatacak bir hikayesi olduğuna dair inancını yansıtıyor. "Kullanılan teknikler de dahil olmak üzere, üretim sürecinin bir hikayesi var" diyor ve ekliyor: "Bir diğer hikaye ise, bunlar aracılığıyla yaratılan motifle ilgili. Bu, Van Cleef & Arpels'in tarihi boyunca kanıtladığı gibi mücevher evreninin bir parçasıdır."

Yaratılan çok sayıda parça, bu işbirliğinin evrensel karakterine tanıklık ediyor. Bunlardan biri, Avrupa şehir sokaklarını anımsatan Ichimatsu Edo Komon gibi, geleneksel Japon desenlerine Bay Hakose'nin modern yorumunu yansıtırken, bir diğeri Hokuriku'da ( Kuzey Japonya) ağaçları kardan korumanın geleneksel yöntemi olan yukizuri iplerini akla getiren tasarımlarla yıl sonu kutlamalarını canlandırıyor. Lake, ortamdaki ışığa göre farklı tonlara büründüğü için motifler yoruma açık ve farklı kültürlere köprü görevi görerek kendi başlarına yeni hikayeler üretiyor.

Kurulduğu günden bu yana Van Cleef & Arpels için doğa zengin ve çok kıymetli bir ilham kaynağı olmuştur. İster değişen mevsimleri ister çiçek açan bir çiçeğin şiirselliğini yansıtsın, tasarımlar her zaman canlılık ve hareketle bezenmiştir. Bu gelenekler arasında kelebekler, bazen soyut hatlarla yorumlanan önemli bir motif olarak karşımıza çıkmıştır. Eterik kanat çırpışları ve büyülü metamorfozları Maison'un hayal gücünü sürekli beslemiştir.

Japon teknikleri, bu hayvanın canlı dansını böylesine narin ve ince parçalar üzerine aktarabilmeyi mümkün kılmıştır. Belirli bir desen oluşturmak için irili ufaklı yumurta kabuğu parçalarının titizlikle düzenlenmesi gerekirken, tek bir vuruşta sonsuz incelikte çizgiler çizmek için ultra ince bir fırçanın kullanılması konsantrasyon ve uzmanlık gerektiriyor. Bu konuda Bay Hakose şöyle diyor: "El davulları ve topları çizerken çok zorlandım. Eğer çizgi gergin değilse, işe yaramaz; canlılık hissi vermez. İstediğim sonucu elde etmek için çizgi basitçe çizilmemeli, fırça ile sıkıca çekilmelidir."

Bay Hakose ayrıca, ince ezilmiş bıldırcın yumurtası kabuklarıyla motifler yarattığı süreçte, bazıları bir toz zerresinden daha büyük olmayan parçaları ustalıkla düzenleyip yapıştırarak bir desen oluşturuyor. Japon sanatçı, yarattığı parçalar arasında yer alan, bu özellikle minicik lake kelebeklerin yüzeylerine dinamizm ve canlılık katmak için birbirleriyle etkileşim halinde olan çeşitli ileri teknikler kullanıyor.

Fransız ve Japon el işçiliği, "cazibe ve fonksiyonelliği birleştiren objeler" yaratma fikrini paylaşıyor. Tıpkı takıldıkça ışıltısı artan mücevherler gibi, lake eşyaların güzelliği de kullanıldıkça artar. Bay Hakose'nin sözleriyle, "Geleneksel teknikler kullanarak geleneksel bir desen çizdiğimde bile, güncel ya da gelecekte yaşayacak bir şey yapmak istiyorum. Gelenekleri aktarmanın anlamı budur." Dolayısıyla, Bay Hakose'nin ilk mücevher tasarımları olan bu lake kelebekler, farklı bir ülkenin kültürünün Japonya'nın geleneklerini canlandırması ve yeni arayışları teşvik etmesi açısından nadir bir fırsat sunuyor.

Şu anda dünyanın dört bir yanında uçuşan bu lake kelebekler, Japonya ve Fransa arasındaki verimli işbirliğinin birer kanıtı. Hiç şüphesiz, bu iki ülke gelecekte de birbirlerinin geleneklerini canlandırarak metamorfozlarını sürdürmeye devam edecekler.